Bruksizm – jak sobie z nim radzić?

Mianem bruksizmu określa się nadmierne zaciskanie zębów, często połączone ze zgrzytaniem nimi. Zjawisko to występuje głównie podczas snu, ale konsekwencje są dużo poważniejsze, niż dyskomfort „współspacza” – ponieważ to często osoba bliska skarży się na nasze nocne hałasy. Czym jest bruksizm, skąd się bierze, jakie ma konsekwencje i jak można sobie z nim poradzić?

Bruksizm. Hałaśliwy problem

Przyczyny tego, że nawet ¾ społeczeństwa zmaga się z nadmiernym napięciem mięśni żuciowych, nie są do końca rozpoznane. Jako głównych winowajców zaburzeń tego typu, które prowadzą do bruksizmu (i jego konsekwencji, o czym niżej) wymienia się stres, wady zgryzu i nadmierne stosowanie używek o charakterze pobudzającym, takich jak tytoń, alkohol i kofeina.

Bruksizm a mięśnie dna miednicy

Bruksizm znacznie częściej występuje u kobiet, osób młodych do 45 roku życia. Co ciekawe, wykazano związek między nocnym zgrzytaniem zębami, a… nietrzymaniem moczu. U kobiet mających problem ze spoczynkowym oraz wysiłkowym utrzymaniem moczu, cierpiącym z powodu częstomoczu, problemów z wypróżnieniem, zbyt obfitymi lub skąpymi miesiączkami, bólem podczas stosunku, a nawet niemożnością zajścia w ciążę, często pojawia się także bruksizm. Skąd takie powiązanie? Otóż stawy skroniowo-żuchwowe i mięśnie dna miednicy należą do tej samej taśmy mięśniowo-powięziowej. Stąd problemy w jednym z tych obszarów ciała mogą skutkować zaburzeniami w drugim. I działa to w obie strony. Dlatego poszukując przyczyn bruksizmu, należy „przyjrzeć się” mięśniom swojej miednicy oraz stawom krzyżowo-biodrowym. I na odwrót: jeśli mamy problem np. z nietrzymaniem moczu, możemy także cierpieć na bruksizm.

Skutki nieleczonego bruksizmu​

Nocne zgrzytanie zębami może brzmieć anegdotycznie, ale wcale nie jest to sprawa zabawna. Przeciwnie, konsekwencje bruksizmu są bardzo liczne i poważne:
• bóle głowy, karku, pleców, oczodołów, uszu, obręczy barkowej i ręki
• ścieranie się zębów, uszkodzenia szkliwa, pękanie zębów, stany zapalne w obrębie szczęki, utrata zębów
• problemy ze słuchem i wzrokiem, zaburzenia produkcji śliny, zaburzenia równowagi
• zmiana kształtu twarzy.

Ten ostatni objaw brzmi nieco mniej poważnie od pozostałych, ale bywa przyczyną dyskomfortu u wielu kobiet. Pod wpływem regularnego, nadmiernego zaciskania zębów (nawet dziesięciokrotnie silniejszego, niż w trakcie jedzenia twardych pokarmów), szczęki nabierają kwadratowego wyglądu, twarz w ich okolicy poszerza się i „mężnieje” – jej obrys zmienia się i traci naturalną delikatność.

Leczenie bruksizmu ​

Jako że jego przyczyny bywają rozmaite, do problemu podejść należy kompleksowo. Na pewno pierwszym sprzymierzeńcem w walce ze zgrzytaniem zębami powinien być nasz dentysta, który naprawi spowodowane bruksizmem ubytki w szkliwie oraz przygotuje dla nas specjalną rozluźniającą szynę, zabezpieczającą powierzchnie zębów przed ścieraniem.

To jednak zaledwie początek, leczenie objawów, nie zaś przyczyn bruksizmu.
Ponieważ za główną przyczynę problemu uznaje się stres, trzeba podjąć działania prowadzące do jego rozładowania i redukcji. Konieczna może okazać się więc wizyta u psychologa i poddanie się psychoterapii.

Równolegle dobrze jest zadbać o komfort fizyczny i przywrócenie równowagi w układzie ruchu.
Jedną z technik uwalniających od napięć mięśni są masaże twarzy, które relaksują mięśnie, oraz ćwiczenia twarzy.
Pomocny okazuje się także często kinezjotaping estetyczny – oczywiście po zdobyciu odpowiedniej wiedzy.

Jako że bruksizm bywa powiązany z problemami w obrębie mięśni dna miednicy i stawów krzyżowo-biodrowych, terapia będzie skuteczniejsza, o ile poprowadzi się ją równolegle – np. wzmacniając obszar krzyżowo-biodrowy pasem Serola®.

Joga twarzy na bruksizm – ćwiczenie

Poniżej znajdziesz jedno z ćwiczeń jogi twarzy, które pomaga zrelaksować napięcie mięśni. Przywraca także zakres kąta otwarcia szczęk.

WYKONANIE
Otwórz lekko usta. Dotknij czubkiem języka do dolnych przednich zębów od ich wewnętrznej strony. Otwieraj usta, trzymając cały czas czubek języka na dolnych zębach, jednocześnie wypychając środek języka na zewnątrz. Zwróć uwagę, żeby przy tym ruchu nie otwierać ust w linii poziomej, tylko staraj się robić to w pionie. Wykonaj 15-20 takich ruchów.

Domowe sposoby na bruksizm

Nie rezygnując z kontaktu ze specjalistami, można (i nawet należy) wdrożyć domową terapię leczenia bruksizmu:
• Rozluźniając napięte mięśnie żuchwy przez naprzemienne otwieranie i zamykanie ust;
• Stosując zimne okłady na szczęki;
• Eliminując z diety produkty pobudzające oraz twarde;
• Masując kark i ramiona;
• Wykonując zestaw ćwiczeń rozluźniających okolice twarzy: szczypanie policzków, klaskanie językiem, rozchylanie ust i wysuwanie do przodu żuchwy.

 

—

Autorka wpisu: Marta Kucińska-Bielecka – certyfikowana nauczycielka jogi twarzy według Face Yoga Method, autorka książki Joga Piękna, joginka, konsultantka ajurwedy III stopnia, biolog, projektantka mody.
Uczę kobiety, jak na długo zachować młody wygląd i dobre samopoczucie.